Kasteelruïne Kaiserpfalz in Kaiserswerth

Wil je in plaats van het barokke Schloss Benrath net ten zuiden van Düsseldorf eens een echt middeleeuws kasteel zien? Dan is de ruïne van de Kaiserpfalz in Kaiserswerth een aanrader. Ook in het kleine stadje zelf direct aan de oever van de Rijn is genoeg te zien. Het ligt ongeveer 10 kilometer ten noorden van het centrum van Düsseldorf en is eenvoudig bereikbaar.

Ruïne Kaiserpfalz in Kaiserswerth

Ruïne Kaiserpfalz in Kaiserswerth, foto Carschten (CC BY-SA 3.0)

Milieusticker nodig?

Net als in veel andere Duitse steden, is een milieusticker verplicht als je Düsseldorf met de auto bezoekt. Als je de sticker nog niet hebt, dan kun je deze via dit bestelformulier aanvragen (hier voor Belgische bezoekers).

Wat is er te doen en te zien?

Bedenk dat de Kaiserpfalz in de eerste plaats een ruïne is. Verwacht geen prachtig kasteel met wapperende vlaggen op de torens. Toch is er veel bewaard gebleven. Zo staat het 50 meter lange en 14 meter hoge westelijke deel van het kasteel nog altijd overeind. Je kunt hier de trappen omhoog nemen voor een mooi uitzicht over de Rijn. Ook goed herkenbaar is het waterreservoir waar drinkwater in bewaard werd om belegeringen te weerstaan.

Bewaard gebleven delen van het kasteel

Bewaard gebleven delen van het kasteel, foto Friedhelm Lichtenknecker (CC BY-ND 2.0)

Minder goed bewaard is het oostelijke deel van de Kaiserpfalz. Veel van de stenen zijn door de eeuwen heen gebruikt voor de bouw van huizen in Kaiserswerth. Van de eens 55 meter hoge bergfried, de verdedigingstoren van het kasteel, zijn alleen nog de fundamenten zichtbaar. Wel nog te herkennen zijn drie verdiepingen met kamers bij de oude binnenplaats. Op de plaats van de oorspronkelijke ophaalbrug vind je nu een eenvoudige houten brug.

Andere bezienswaardigheden Kaiserswerth

De ruïne van de Kaiserpfalz kun je het beste combineren met een wandeling langs de Rijn. Na iets meer dan 100 meter kom je dan bij de basiliek van St. Suitbertus. Deze kerk werd gebouwd halverwege de 11e eeuw. Rondom het plein voor de St. Suitbertus staan een groot aantal prachtig gedecoreerde huizen uit het begin van de 18e eeuw. Middeleeuwse en barokke stijlen lopen hier in elkaar over. Langs het langgerekte marktplein weer iets verderop kunt je terecht voor gezellige restaurants en kleine winkeltjes.

Barokke huizen nabij de St. Suitbertus

Barokke huizen nabij de St. Suitbertus, foto Friedhelm Lichtenknecker (CC BY-ND 2.0)

Hoewel het niet in Kaiserswerth ligt, wil ik hier ook Schloss Kalkum noemen. Dat is een veel groter kasteel dan de Kaiserpfalz en het ligt bijna op loopafstand in het aangrenzende dorp Kalkum. Hoewel niet voor het publiek geopend, kun je hier wel een wandeling maken in het bijzonder mooie slotpark.

Geschiedenis van de Kaiserpfalz

De geschiedenis van de Kaiserpfalz gaat terug naar de 12e eeuw. Keizer Frederik Barbarossa had de tol op de Rijn toen verlegd van Tiel naar Kaiserswerth, in die tijd een klein eilandje in de rivier. Ook het nog altijd bestaande klooster van St. Suitbertus lag op dit eilandje. Om de plaats te beschermen tegen vijandige aanvallen, liet hij hier een kasteel bouwen. Dit is het kasteel waarvan je de ruïne vandaag de dag nog altijd kunt bekijken. Sinds de drooglegging van een zijtak van de Rijn ligt Kaiserswerth aan de oever vast.

Kaiserswerth en Kaiserpfalz in 1646

Kaiserswerth en de Kaiserpfals op een tekening van Matthäus Merian uit 1646.

Zes eeuwen later, tijdens de Spaanse Successieoorlog die door heel Europa woedde, raakte het kasteel zwaar beschadigd. Kaiserswerth was in die tijd in handen van de bisschop van Keulen en werd belegerd door Jan Wellem, de hertog van Berg dat Düsseldorf als hoofdstad had. Duizenden kanonschoten later was er van het kasteel niet veel meer over. De bergfried, de verdedigingstoren van de Kaiserpfalz, werd opgeblazen. Bij laag water kun je nog altijd brokstukken in de Rijn zien liggen.

Ook Kaiserswerth raakte beschadigd tijdens de belegering. Om de huizen herstellen werden de stenen van het in puin liggende kasteel gebruikt. Omdat de Kaiserpfalz aan strategisch belang verloren had, werd het nooit meer herbouwd. Wel volgden tussen 1899 en 1908 en tussen 1997 en 2001 enkele restauraties.

Bereikbaarheid van de Kaiserpfalz

kaart: locatie Kaiserpfalz Kaiserswerth in Düsseldorf

De Kaiserpfalz (A op de kaart) light langs de oever van de Rijn in Kaiserswerth. Vanuit Düsseldorf bereik je het eenvoudig door lijn U79 van de Stadtbahn naar station Klemensplatz (B) te nemen. Meer lees je in mijn artikel over het openbaar vervoer van Düsseldorf. Loop vanaf het station naar de Rijn en volg dan het pad langs de oever totdat je de ruïne bereikt. Onderweg kom je ook nog de basiliek van St. Suitbertus (C) tegen. Ben je met de auto? Parkeer dan op het parkeerterrein bij de Niederrheinstraße en loop vanaf daar naar de kasteelruïne.

Algemene informatie

Ben je benieuwd wat er verder nog in Düsseldorf en omgeving te zien en te doen valt? Bekijk dan ook eens mijn overzicht van alle bezienswaardigheden.

Met de trein naar Düsseldorf?

Met de trein naar Düsseldorf

Met de hogesnelheidstrein ben je snel en comfortabel in Düsseldorf en hoef je niet op zoek naar een parkeerplaats. Prijzen beginnen vanaf €19 via NS International, waarbij op ieder station in Nederland opstappen!

Publicatiedatum: 22-03-2017. Laatst bijgewerkt op: